Türkiye’de her 5 vefattan birinin sebebi kanser

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Dünya Kanser Günü ötürüsıyla Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü’nün çalışmalarından derlenen bilgilere göre, kanser, hem dünya tıpkı vakitte Türkiye’de mevt niçinleri içinde ikinci sırada yer alıyor.

Dünya genelinde yaklaşık her 6 mevtten biri, Türkiye’de ise her 5 vefattan biri kanser niçiniyle gerçekleşiyor.

Kanserin esas risk faktörleri içinde tütün kullanması, yüksek vücut kitle indeksi, meyve ve zerzevattan yoksul beslenme, yetersiz fizikî aktivite ve alkol tüketimi geliyor. Bu risk faktörlerinden kaçınma ve alınacak tedbirler ile kanserlerin yüzde 30-50’ye yakını engellenebiliyor. Ayrıyeten erken teşhis ve uygun tedavi yardımıyla biroldukca kanserin de güzelleşme mümkünlüğü bulunuyor.


KANSERE BAĞLI ÖLÜMLERİN YÜZDE 22’SİNİN SORUMLUSU TÜTÜN

Kanser gelişimi tarafından en kıymetli risk faktörü olan tütün kullanması, kansere bağlı ölümlerin yaklaşık yüzde 22’sinden sorumlu. Hangi yaşta olunursa olunsun tütün kullanmasının bırakılması, kişinin hayat kalitesi ve müddetine olumlu katkılar sağlıyor.

Obezite ise kansere niye olmanın yanı sıra kanser tedavisine karşılığın azalmasına, hastalık seyrinin bozulmasına ve artmış vefat oranlarına da yol açıyor.

Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) göre, sağlıklı kiloyu korumak ve fizikî olarak etkin olmakla bağırsak, göğüs, rahim, yumurtalık, pankreas, yemek borusu, böbrek, karaciğer, safra kesesi kanserlerinin gelişim riski değerli ölçüde azaltılabiliyor. Günde 30-40 dakikalık yürüyüşler, liften varlıklı meyve zerzevat yüklü beslenme üzere uygulamalarla kanser riskinin düşürülmesinin de mümkün olduğu belirtiliyor.


Ayrıyeten cilt kanserine karşı güneşte uygun şapka, gözlük, kollayıcı giysiler ve güneş kremi kullanmak, kanserojen hususlara karşı bilhassa bunun kelam konusu olduğu meslek kümelerinde çalışanların maske, tulum, eldiven üzere tedbirleri alması kanseri önlemede kıymetli stratejiler içinde bulunuyor.

Türkiye’de Sıhhat Bakanlığınca uygulanan Ulusal Kanser Denetim Programı kapsamında; göğüs, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri için tarama programları yürütülüyor.

Yüklü olarak birinci, ikinci ve üçüncü basamak sıhhat kuruluşlarında fiyatsız gerçekleştirilen bu taramalar, kanserin erken safhalarda yakalanması açısından büyük ehemmiyet taşıyor.


ERKEN TEŞHİS MERKEZLERİ

Halihazırda 81 vilayette toplam 331 Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) hizmet veriyor. Bakanlığın bilgilerine nazaran, 2020’de 3,5 milyon, 2021 yılında ise 4,5 milyon kanser taraması yapıldı.

Ulusal Kanser Tarama Programı’nın göğüs kanseri taramaları kapsamında 40-60 yaş aralığındaki tüm bayanlara yılda bir sefer klinik göğüs muayenesi yapılıyor, iki yılda bir de mamografi çekiliyor.

30-65 yaş ortası bayanlara 5 yılda bir HPV-DNA ve smear testi ile rahim ağzı kanseri taraması gerçekleştirilirken, kalın bağırsak taramaları için de 50-70 yaş içindeki bayan ve erkeklere 2 yılda bir Gaitada Bilinmeyen Kan Testi (GGK) yapılıyor, 10 yılda bir de kolonoskopi öneriliyor.


KANSER RANDEVU SİSTEMİ UYGULAMADA

Sıhhat Bakanlığınca vatandaşların kanser taramalarına iştirakini artırmak ve fiyatsız tarama hizmetlerinden daha fazla kişinin yaralanmasını sağlamak için Kanser Randevu Sistemi uygulamaya alınırken, bu sistem ile aile tabipleri amaç nüfuslarındaki şahısları arayarak taramaya davet ediyor. Bireylere ayrıyeten taramaların yapılabileceği merkezler konusunda da bilgilendirmede bulunuluyor.

Tarama daha sonrasında müspet ya da kuşkulu bulunan bireyler, ileri tetkikler için ikinci, üçüncü basamak sıhhat kuruluşlarına yönlendiriliyor. Kanser teşhis ve tedavi hizmetleri ikinci ve üçüncü basamak sıhhat kuruluşları tarafınca yürütülüyor.

Öte yandan Sıhhat Bakanlığınca 4 Şubat Dünya Kanser Günü ötürüsıyla Çayyolu KETEM’de kansere karşı vatandaşlara yönelik bilgilendirme aktifliği düzenlendi.