bencede
New member
MONTRÖ BOĞAZLAR MUKAVELESİ NEDİR
Montrö Boğazlar Mukavelesi, Türk Boğazlarından (Çanakkale ve İstanbul) geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleyen kontrattır.
1923’te Lozan Antlaşması ile bir arada imzalanan Boğazlar Kontratının yerine geçmiştir. Boğazların statüsü ve gemilerin geçiş rejimi ile her vakit yakından ilgilenen Birleşik Krallık’ın Türkiye’yi desteklemesine paralel olarak Balkan Antantı Daimi Kurulu’nun 4 Mayıs 1936’da Belgrad’da yaptığı görüşmede Türkiye’nin teklifini destekleme sonucu alınmıştır.
Türkiye’nin teşebbüsü Lozan Boğazlar Mukavelesi’nin öteki akitleri tarafınca da kabul edilince boğazların rejimini değiştirecek olan konferans, 22 Haziran 1936’da İsviçre ‘nin Montrö kentinde toplanmıştır. İki ay süren toplantılardan daha sonra 20 Temmuz 1936’da Bulgaristan, Fransa, Büyük Britanya, Avustralya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sovyetler Birliği, Yugoslavya ve Türkiye tarafınca imzalanan yeni Boğazlar Kontratı ile Türkiye’nin kısıtlanmış hakları iade edilmiş ve boğazlar bölgesinin egemenliği Türkiye’ye geçmiştir. Türkiye daha evvel Sovyet Rusya ile yaptığı muahede uyarınca (saldırmazlık antlaşması) Sovyetler Birliğinin da dayanağı alınmıştır.
MONTRÖ BOĞAZLAR KONTRATI UNSURLARI
– Barış vaktinde, gündüz ve gece, bayrak ve yük ne olursa olsun, hiç bir süreç (formalite) – sıhhat kontrolü hariç – olmaksızın Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) tam özgürlüğünden yararlanacaklardır.
– Savaş vaktinde Türkiye, savaşan değil ise bayrak ve yük ne olursa olsun Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır. Kılavuzluk ve yedekçilik (römorkörcülük) isteğe bağlı kalmaktadır.
– Savaş vaktinde Türkiye savaşta ise, Türkiye ile savaşta olan bir ülkeye bağlı olmayan ticaret gemileri, düşmana hiç bir halde yardım etmemek şartıyla Boğazlar’da geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır. Bu gemiler Boğazlar’a gündüz girecekler ve geçiş, her seferinde Türk makamlarınca gösterilecek yoldan yapılacaktır.
– Türkiye’nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumunda, Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) tam özgürlüğünden yararlanacaklardır; lakin gemilerin Boğazlar’a gündüz girmeleri ve geçişin her seferinde Türk makamlarınca gösterilen yoldan yapılması gerekecektir. Kılavuzluk, bir durumda zarurî kılınabilecek; lakin fiyata bağlı olmayacaktır.
SAVAŞ VAKTİNDE UYGULANACAK UNSURLAR
– Savaş vaktinde, Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri üstte belirtilen şartlar ortasında, Boğazlar’da tam bir geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır.
– Akına uğramış bir Devlete ve Türkiye’yi bağlayan bir karşılıklı yardım antlaşması yeterince yapılan yardım durumları haricinde savaşan rastgele bir Devletin savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçmesi yasak olacaktır.
– Karadeniz’e kıyıdaş olan ya da olmayan devletlere ilişkin olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, kendi limanlarına gitmek niyetiyle boğaz geçişi yapabilirler.
– Savaşan devletlerin savaş gemilerinin Boğazlar’da rastgele bir el koymaya girişmeleri, denetleme (ziyaret) hakkı uygulamaları ve öteki rastgele bir düşmanca harekette bulunmaları yasaktır.
– Savaş vaktinde, Türkiye savaşan ise, savaş gemilerinin geçişi konusunda Türk Hükûmeti tümüyle dilediği üzere davranabilecektir.
– Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa, Türkiye savaş durumu geçiş rejimini uygulamaya başlayacak fakat; Milletler Cemiyeti Kurulu Türkiye’nin aldığı tedbirleri 3’te 2 sıklıkla haklı bulmazsa Türkiye bu tedbirlerini geri almak zorunda kalacaktır.
BARIŞ VAKTİNDE UYGULANACAK HUSUSLAR
– Karadeniz’e kıyısı olan devletler, bu deniz haricinde yaptırdıkları ya da satın aldıkları denizaltılarını, tezgâha koyuştan ya da satın alıştan Türkiye’ye vaktinde haber verilmişse, deniz üslerine katılmak üzere Boğazlar’dan geçirme hakkına sahip olacaklardır. Kelam edilen devletlerin denizaltıları, bu mevzuda Türkiye’ye detaylı bilgiler vaktinde verilmek şartıyla, bu deniz haricindeki tezgâhlarda onarılmak üzere de Boğazlar’dan geçebileceklerdir. Gerek birinci gerek ikinci durumda, denizaltıların gündüz ve su üstünden gitmeleri ve Boğazlar’dan tek başlarına geçmeleri gerekecektir.
– Savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçmesi için, Türk Hükûmeti’ne diplomasi yoluyla bir ön bildirimde bulunulması gerekecektir. Bu ön bildirimin olağan mühleti sekiz gün olacaktır; lakin, Karadeniz kıyıdaşı olmayan devletler için bu müddet on beş gündür. – Boğazlar’dan geçişte bulunabilecek bütün yabancı deniz kuvvetlerinin en yüksek toplam tonajı 15.000 tonu aşmayacaktır.
– Rastgele bir anda, Karadeniz’in en kuvvetli donanmasının (filosunun) tonajı kontratın imzalanması tarihinde bu denizde en kuvvetli olan donanmanın (filonun) tonajını en az 10.000 ton aşarsa başka kıyıdaş ülkeler Karadeniz donanmalarının tonajlarını en çok 45.000 tona varıncaya kadar arttırabilirler. Bu maksatla, kıyıdaş her Devlet, Türk Hükûmetine, her yılın 1 Ocak ve 1 Temmuz tarihlerinde, Karadeniz’deki donanmasının (filosunun) toplam tonajını bildirecektir; Türk Hükûmeti de, bu bilgiyi, kıyıdaş olmayan başka devletlerle Milletler Cemiyeti nezdinde paylaşacaktır.
– birebir vakitte, Karadeniz kıyıdaşı olmayan bir ya da birkaç Devlet, bu denize, insancıl bir hedefle deniz kuvvetleri göndermek isterlerse, bu kuvvetin toplamı hiç bir var iseyımda 8.000 tonu aşamaz.
– Karadeniz’de bulunmalarının maksadı ne olursa olsun, kıyıdaş olmayan devletlerin savaş gemileri bu denizde yirmi-bir günden epeyce kalamayacaklardır.
Odatv.com
Montrö Boğazlar Mukavelesi, Türk Boğazlarından (Çanakkale ve İstanbul) geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleyen kontrattır.
1923’te Lozan Antlaşması ile bir arada imzalanan Boğazlar Kontratının yerine geçmiştir. Boğazların statüsü ve gemilerin geçiş rejimi ile her vakit yakından ilgilenen Birleşik Krallık’ın Türkiye’yi desteklemesine paralel olarak Balkan Antantı Daimi Kurulu’nun 4 Mayıs 1936’da Belgrad’da yaptığı görüşmede Türkiye’nin teklifini destekleme sonucu alınmıştır.
Türkiye’nin teşebbüsü Lozan Boğazlar Mukavelesi’nin öteki akitleri tarafınca da kabul edilince boğazların rejimini değiştirecek olan konferans, 22 Haziran 1936’da İsviçre ‘nin Montrö kentinde toplanmıştır. İki ay süren toplantılardan daha sonra 20 Temmuz 1936’da Bulgaristan, Fransa, Büyük Britanya, Avustralya, Yunanistan, Japonya, Romanya, Sovyetler Birliği, Yugoslavya ve Türkiye tarafınca imzalanan yeni Boğazlar Kontratı ile Türkiye’nin kısıtlanmış hakları iade edilmiş ve boğazlar bölgesinin egemenliği Türkiye’ye geçmiştir. Türkiye daha evvel Sovyet Rusya ile yaptığı muahede uyarınca (saldırmazlık antlaşması) Sovyetler Birliğinin da dayanağı alınmıştır.
MONTRÖ BOĞAZLAR KONTRATI UNSURLARI
– Barış vaktinde, gündüz ve gece, bayrak ve yük ne olursa olsun, hiç bir süreç (formalite) – sıhhat kontrolü hariç – olmaksızın Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) tam özgürlüğünden yararlanacaklardır.
– Savaş vaktinde Türkiye, savaşan değil ise bayrak ve yük ne olursa olsun Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır. Kılavuzluk ve yedekçilik (römorkörcülük) isteğe bağlı kalmaktadır.
– Savaş vaktinde Türkiye savaşta ise, Türkiye ile savaşta olan bir ülkeye bağlı olmayan ticaret gemileri, düşmana hiç bir halde yardım etmemek şartıyla Boğazlar’da geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır. Bu gemiler Boğazlar’a gündüz girecekler ve geçiş, her seferinde Türk makamlarınca gösterilecek yoldan yapılacaktır.
– Türkiye’nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumunda, Boğazlar’dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) tam özgürlüğünden yararlanacaklardır; lakin gemilerin Boğazlar’a gündüz girmeleri ve geçişin her seferinde Türk makamlarınca gösterilen yoldan yapılması gerekecektir. Kılavuzluk, bir durumda zarurî kılınabilecek; lakin fiyata bağlı olmayacaktır.
SAVAŞ VAKTİNDE UYGULANACAK UNSURLAR
– Savaş vaktinde, Türkiye savaşan değilse, savaş gemileri üstte belirtilen şartlar ortasında, Boğazlar’da tam bir geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır.
– Akına uğramış bir Devlete ve Türkiye’yi bağlayan bir karşılıklı yardım antlaşması yeterince yapılan yardım durumları haricinde savaşan rastgele bir Devletin savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçmesi yasak olacaktır.
– Karadeniz’e kıyıdaş olan ya da olmayan devletlere ilişkin olup da bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, kendi limanlarına gitmek niyetiyle boğaz geçişi yapabilirler.
– Savaşan devletlerin savaş gemilerinin Boğazlar’da rastgele bir el koymaya girişmeleri, denetleme (ziyaret) hakkı uygulamaları ve öteki rastgele bir düşmanca harekette bulunmaları yasaktır.
– Savaş vaktinde, Türkiye savaşan ise, savaş gemilerinin geçişi konusunda Türk Hükûmeti tümüyle dilediği üzere davranabilecektir.
– Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa, Türkiye savaş durumu geçiş rejimini uygulamaya başlayacak fakat; Milletler Cemiyeti Kurulu Türkiye’nin aldığı tedbirleri 3’te 2 sıklıkla haklı bulmazsa Türkiye bu tedbirlerini geri almak zorunda kalacaktır.
BARIŞ VAKTİNDE UYGULANACAK HUSUSLAR
– Karadeniz’e kıyısı olan devletler, bu deniz haricinde yaptırdıkları ya da satın aldıkları denizaltılarını, tezgâha koyuştan ya da satın alıştan Türkiye’ye vaktinde haber verilmişse, deniz üslerine katılmak üzere Boğazlar’dan geçirme hakkına sahip olacaklardır. Kelam edilen devletlerin denizaltıları, bu mevzuda Türkiye’ye detaylı bilgiler vaktinde verilmek şartıyla, bu deniz haricindeki tezgâhlarda onarılmak üzere de Boğazlar’dan geçebileceklerdir. Gerek birinci gerek ikinci durumda, denizaltıların gündüz ve su üstünden gitmeleri ve Boğazlar’dan tek başlarına geçmeleri gerekecektir.
– Savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçmesi için, Türk Hükûmeti’ne diplomasi yoluyla bir ön bildirimde bulunulması gerekecektir. Bu ön bildirimin olağan mühleti sekiz gün olacaktır; lakin, Karadeniz kıyıdaşı olmayan devletler için bu müddet on beş gündür. – Boğazlar’dan geçişte bulunabilecek bütün yabancı deniz kuvvetlerinin en yüksek toplam tonajı 15.000 tonu aşmayacaktır.
– Rastgele bir anda, Karadeniz’in en kuvvetli donanmasının (filosunun) tonajı kontratın imzalanması tarihinde bu denizde en kuvvetli olan donanmanın (filonun) tonajını en az 10.000 ton aşarsa başka kıyıdaş ülkeler Karadeniz donanmalarının tonajlarını en çok 45.000 tona varıncaya kadar arttırabilirler. Bu maksatla, kıyıdaş her Devlet, Türk Hükûmetine, her yılın 1 Ocak ve 1 Temmuz tarihlerinde, Karadeniz’deki donanmasının (filosunun) toplam tonajını bildirecektir; Türk Hükûmeti de, bu bilgiyi, kıyıdaş olmayan başka devletlerle Milletler Cemiyeti nezdinde paylaşacaktır.
– birebir vakitte, Karadeniz kıyıdaşı olmayan bir ya da birkaç Devlet, bu denize, insancıl bir hedefle deniz kuvvetleri göndermek isterlerse, bu kuvvetin toplamı hiç bir var iseyımda 8.000 tonu aşamaz.
– Karadeniz’de bulunmalarının maksadı ne olursa olsun, kıyıdaş olmayan devletlerin savaş gemileri bu denizde yirmi-bir günden epeyce kalamayacaklardır.
Odatv.com