Süratli yemek obezite riskini artırabiliyor

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Süratli yemek yemek farkında olmadan birfazlaca insanın yaptığı lakin başta sindirim sıhhati olmak üzere genel sıhhat açısından sakıncalı bir alışkanlıktır. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, genel olarak bilinen ziyanları haricinde lokmalarını yeteri kadar çiğnemeden yutan, epeyce süratli yemek yiyenlerin obezite riskiyle karşı kaşıya kaldıklarını da vurguladı.

Obezite yarattığı ve yaratabileceği sıhhat problemleri niçiniyle bugün dünyadaki en kıymetli sıhhat sıkıntılarının başında geldiğini hatırlatan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, 2020 yılında yapılan bilimsel bir çalışmada süratli yemek yiyenlerin yavaş yiyenlere oranla doymak için daha fazlaca besin tükettiklerini ortaya çıkardığını söylemiş oldu. Hollandalı bilim insanları tarafınca 60 istekli üzerinde yapılan ve 2020 yılında neticeleri ‘American Jounal of Clinical Nutrition’ mecmuasında yayınlanan çalışmaya bakılırsa; yeme suratı ne kadar azalır, çiğneme ne kadar uzarsa doyma hissi de bir o kadar az besinle sağlanabiliyor.

Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk, yalnızca bu çalışmaya bakılırsa bu biçimde bir genelleme yapmak hakikat olmasa da bu ve misal çalışmalar bu tezi doğruladığını belirterek kelamlarına şu biçimde devam etti: “Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir. Bu durum da aslında obezite için önemli bir risk faktörü oluşturur. Sonuçta obezite alınan kalori ve harcanan kalori içindeki dengesizlikten kaynaklanmaktadır” diye konuştu.

Süratli yemek obezite riskini getiriyor

Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk’ün verdiği bilgiye nazaran süratli yemek yiyen beşerler, yavaş yiyenlere oranla daha fazla obezite riskine sahipler. Çalışmanın daha net anlaşılabilmesi için iki kıymetli kavramı bilmek gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Öztürk, kelamlarına şöyleki devam etti: “Bunlardan biri (ADM) Ağız içi duyusal maruziyet, yani lisan üstündeki reseptörler vasıtası ile algılanan duyu hissi de diyebiliriz. ADM, çiğneme mühleti uzadıkça ya da katı biçimli yiyecekler ile daha yüksek seviyede olurken, sıvı ya da püre üslubunda yiyecekler ile ve çiğneme mühleti azaldıkça azalmaktadır. Öteki kavram ise isminden da anlaşılacağı üzere (YH) Yeme Suratı kavramlarıdır.”

Çalışmada temelde 4 tane küme ve bir de denetim kümesinin bulunduğunu lisana getiren Uzm. Dr. M. Akif Öztürk, “Gönüllüler yeme prosedürleri farklı olacak biçimde kümelere ayrılarak gözlemlenmiş. Her bir kümede yer alan gönüllüler aralıklı olarak doyum anketlerine tabi tutulup hem de beslenmelerinin birinci dakikalarında ve beslenme sonunda gönüllülerin kan örnekleri alınarak kanda glikoz, insülin ghrelin ve pankreatik peptid hormon seviyeleri tespit edilmiş” dedi.

Katı yiyecekler tok tutuyor

Çalışmanın bir başka kararınun da yenilen yemek püre gibisi çiğneme gerektirmeden süratlice yiyebilecek bir yemek olmadığında ağız içi duyusal maruziyet arttığından daha az besin unsuru ile doymanın da mümkün olduğunun tespit edilmesi olduğunu söyleyen Uzm. Dr. M. Akif Öztürk, bu açıdan bakıldığında günlük yaşantıda mecburî olmayana hallerin haricinde püre üzere süratle yutulan yiyeceklerin epey fazla tercih edilememesi gerektiğini de kelamlarına ekledi.



Süratli yemek çabuk acıktırıyor

Araştırma kümesinde gözlemlenen bir öbür parametrenin de süratli yemek ve doygunluk içinde bir ilişki olduğunu lisana getiren Dr. Öztürk, “Daha fazla çiğneme mühleti gerektiren besinler ile yemek sırasında açlık hissi de daha az oluyor. Bunun yanında yemek sonunda da bir daha bir öğün gereksinimi da daha az olmaktadır. Araştırma daha süratli yemek yiyenler ise yemek daha sonrası periyotta daha çabuk acıktıklarını bizlere gösteriyor” diye konuştu.



Her lokma en az 15 saniye çiğnenmeli

Daha yavaş yemek yemenin tokluk hormonu düzeylerini artırabileceği, daha çabuk tok hissetmeye yardımcı olabileceği ayrıyeten kalori alımını azaltabileceği ikazlarında bulunan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, süratli yemek yeme davranışını değiştirmenin mümkün olduğunu da söylemiş oldu. Öncelikle bu bahiste muhakkak bir farkındalığın oluşması için hususun kıymetinin vurgulanması ve eğitimler verilmesi gerektiğine işaret eden Uzm. Dr. Öztürk, “Sindirimi kolay olan, çiğnemeden yutulabilen sıradan besinler ile beslenme yerine daha kompleks, sindirimi ve emilimi daha yavaş daha sağlıklı besinlerle beslenme tercih edilmelidir. Bu mevzuda bilhassa hangi besinler bizler için daha uygun ise tabip ya da diyetisyen tarafınca dayanak alınarak bu istikamette beslenme düzenlemeleri yapılabilir. Bunun yanında çiğneme mühletinin lokma başına en az 15 saniye olacak biçimde ayarlanmasını öneririm” diyerek kelamlarına devam etti.

Evvel yapılanlara göre daha kapsamlı bir çalışma

Daha evvel Japonya’da bu çalışmayı takviyeler bir misal çalışma yapıldığını fakat Hollandalı bilim insanlarının yaptığı bu son çalışmanın farkının besin alımının çeşitli kademelerinde bilhassa de birinci dakikalarında insülin düzeylerinin de ölçülmüş olması olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Öztürk, bu çalışmanın ayrıyeten öbür çalışmalara göre hastaların seçimi ve kararı etkileyebilecek kaidelerin optimizasyonu açısından daha kapsamlı olduğunun da altını çizdi.

Yalnızca bu çalışmaya göre bu biçimde bir genelleme yapmanın gerçek olmasa da bu ve emsal çalışmaların bu tezi doğruladığına işaret eden Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk, ayrıyeten şunları da ekledi: “Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir. Bu durum da aslında obezite için önemli bir risk faktörü oluşturur. Sonuçta obezite alınan kalori ve harcanan kalori içindeki dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Yalnızca yavaş yiyerek kilo vermek tek başına tabi ki kâfi olmayacaktır. Sonuçta burada yalnızca kalori alımının sonlandırılması değil bununla birlikte bireyler için harcanan kalorinin de makul bir seviyede olması ile optimal kilo denetimi sağlanabilir. Lakin şunu epeyce rahatlıkla söyleyebiliriz ki yavaş yeme ile daha az ölçüde besine gereksinim duymanın yanında, denetim edilebilir bir yeme davranışı oluşturarak sağlıklı beslenme yolunda bir başlangıç noktası oluşturabiliriz.”

“Çalışmaya göre süratli yemek yiyenlerde yavaş yemek yiyenlere nazaran insülin salınımı yemeğin birinci dakikalarında ve sonunda daha az ölçüde olmakta” diyen Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk, şu ayrıntıları de verdi: “Bu durum da bilhassa şeker hastalarını düşünecek olursak insülin üzere kilit ehemmiyete sahip bir hormondan daha az yararlanma manasına gelir.”

Hibya Haber Ajansı