Tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgınından en çok etkilenen kümeler içinde gebeler ve yeni doğan bebekler yer aldı. Yapılan bir çalışma, bu vakitte doğan bebeklerin beyin gelişmeninin başka bebeklerden daha farklı olup olmadığını inceledi.
Nörolog Dr. Sevda Sarıkaya da Akşam Gazetesi’nde kaleme aldığı yazısında bu çalışmayı anlattı. Buna nazaran, 2020 yılı sonlarında başlayarak bebeklerin nörogelişimsel skorlarının düştüğü, 2021’de de bunun devam ettiği gözlendi.
ÇOCUKLARI VE ERGENLERİ ETKİLEDİ
Salgın devrinin bilhassa çocukları ve ergenleri etkilediğinin kaydedildiği paylaşımda Sarıkaya sordu: ‘Peki bu vakitte doğan bebekler?’
Bu mevzuda şimdiye kadar bir bilgi olmadığını söyleyen Sarıkaya, bebeklerde uyaran eksikliğinin beyin gelişmenini negatif etkilediğini gösteren biroldukça çalışma geçmişte yapıldığını da belirtti.
Yetimhanede büyüyen çocukların ve aile ilgisinden yoksun bebeklerin zekâ seviyelerinin başkalarına oranla ortalamadan düşük olduğunu gösteren birfazlaca çalışma olduğunu aktaran Sarıkaya, “Pandemide bebeklerin etkilenebileceği pek düşünülmedi” dedi.
ANNELERİYLE DAHA FAZLA VAKİT GEÇİRECEKLERİ DÜŞÜNÜLDÜ
Hususun üzerine düşülmemesinde salgın periyodunda bebeklerin anneleriyle daha fazla vakit geçireceklerinin düşünüldüğüne dikkat çeken Sarıkaya, “oysa pandemi geriliminin anne karnındaki bebeğe nasıl yansıyacağı hesaba katılmamıştı” diye yazdı.
“Scientific American mecmuasının epeyce yeni yayımlanan sayısında bu mevzuda özel bir evrak hazırlanmış” diyen Sarıkaya, Melinda Wenner Moyer’in editörlüğünde kaleme alınan yazıyı takipçilerine aktardı.
“ŞAŞIRTICI BİR FARKLILIK”
Buna nazaran, NewYork Presbyterian Morgan Stanley Çocuk Hastanesinden Dr. Dani Dumitriu yürütücülüğünde 2017 yılında başlatılan yeni doğan bebeklerin beyin gelişmeninin takip edildiği çalışmada pandemi devrinde büsbütün tesadüfen şaşırtan bir farklılık görülmüş.
Dumitriu’nun çalışma arkadaşı Morgan Firestein bir gece panikle Dr. Dimutriu’yu aramış. ‘Sanırım bir krizin ortasındayız, çalışmadaki farklılıkları görmelisin!
“COVİD GEÇİRMEYLE İLGİLİ DEĞİL”
Veri incelendiğinde, pandemide doğan bebeklerin ince ve kaba motor hünerleriyle bağlantı marifetlerini ölçen test puanlarının, pandemi öncesi doğan bebeklere nazaran düşük olduğu saptanmış. Bu durumun aile üyelerinin covid geçirip geçirmediği ile alakalı olmadığı belirlenmiş.
Pandemide ebeveynlerim meskende olup, çocuklar daha fazla ilgilenme talihine sahip olduğundan, bu sonuç Birinci olarak yadırganmış. Pandemi devrinde hamileliğini geçirenlerin, gerilim yükünün fazla olmasının, bebeğin beyin gelişmenini negatif etkileme mümkünlüğü üzerinde durulmuş.
MASKE AYRINTISI
Ayrıyeten bu vakitte maddi manevi biroldukca kahır yaşayan aile üyelerinin, bebekleri ile olağan vakitteki üzere rahat ve huzurlu bağlantı kuramamasının hissesi olabileceği de düşünülmüş. Maske kullanmasının bebeklerle bağlantı eksikliğine yol açabilme mümkünlüğü araştırılmış.
Lakin bu hususta yapılan çalışmalarda ebeveynlerin içten ve sıcak irtibatı kelam konusu olduğunda, maske dahi kullansalar, göz temasının kâfi olduğu kararına varılmış.
HAMİLELİKTEKİ GERİLİM, BEYİN GELİŞMİNİ ETKİLEYEBİLİR Mİ?
Hamilelikte yaşanan gerilimin, beyindeki birtakım temasların anne karnındaki gelişmenini etkileyebileceği teorisini benimseyenler çoğunlukta.
Dr. Sean Deoni’nin yürüttüğü, bebekleri nörogelişimsel süreçlerini takip eden bir görüntüleme çalışmasında iştirakçilerin pandemi öncesi ve daha sonrası nörogelişimsel skorları karşılaştırılmış.
Yapılan kıyaslamada bebeklerin 2020 sonlarında başlayarak nörogelişimsel skorlarının düştüğü, 2021’de bunun devam ettiği gözlenmiş. Tıpkı çalışmada pandemide doğan bebeklerin IQ skorlarının pandemi öncesi doğan bebeklere bakılırsa istatistiksel olarak manalı düştüğü saptanmış.
“KENDİNİ YENİLEMESİ MÜMKÜNDÜR”
“Bebek beyninin kendini yenilemesi ve eski haline gelmesi mümkündür” diyen Sarıkaya, “Nöroplastisite yani beynin kendini yenilemesi bebeklerde epeyce süratlidir. Birfazlaca uzman da benimle birebir fikri paylaşıyor” sözlerini kullandı.
Sarıkaya, süreci hızlandırmak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
1- Bebeklerinizle/çocuklarınızla mümkün mertebe gerilimden uzak kaliteli vakit geçirin.
2- Yeni bir şeyler öğrenebileceği alanlara yönlendirin. Toplumsal medya kullanmasını azaltın. Toplumsal medya kullanmasını anne baba olarak SİZ DE azaltın. bu biçimdece çocuklarınızla daha kaliteli vakit geçirir ve bu vakitte onların gördüğü hasarı vakit geçmeden aksine çevirebilirsiniz.
3- Çocuklarınızı mümkün olduğunca farklı çevrelerle sosyalleştirin. Ne kadar farklı ortamlara girip değişik arkadaşlar edinirlerse, beyin gelişimi o kadar süratli olur.
Nörolog Dr. Sevda Sarıkaya da Akşam Gazetesi’nde kaleme aldığı yazısında bu çalışmayı anlattı. Buna nazaran, 2020 yılı sonlarında başlayarak bebeklerin nörogelişimsel skorlarının düştüğü, 2021’de de bunun devam ettiği gözlendi.
ÇOCUKLARI VE ERGENLERİ ETKİLEDİ
Salgın devrinin bilhassa çocukları ve ergenleri etkilediğinin kaydedildiği paylaşımda Sarıkaya sordu: ‘Peki bu vakitte doğan bebekler?’
Bu mevzuda şimdiye kadar bir bilgi olmadığını söyleyen Sarıkaya, bebeklerde uyaran eksikliğinin beyin gelişmenini negatif etkilediğini gösteren biroldukça çalışma geçmişte yapıldığını da belirtti.
Yetimhanede büyüyen çocukların ve aile ilgisinden yoksun bebeklerin zekâ seviyelerinin başkalarına oranla ortalamadan düşük olduğunu gösteren birfazlaca çalışma olduğunu aktaran Sarıkaya, “Pandemide bebeklerin etkilenebileceği pek düşünülmedi” dedi.
ANNELERİYLE DAHA FAZLA VAKİT GEÇİRECEKLERİ DÜŞÜNÜLDÜ
Hususun üzerine düşülmemesinde salgın periyodunda bebeklerin anneleriyle daha fazla vakit geçireceklerinin düşünüldüğüne dikkat çeken Sarıkaya, “oysa pandemi geriliminin anne karnındaki bebeğe nasıl yansıyacağı hesaba katılmamıştı” diye yazdı.
“Scientific American mecmuasının epeyce yeni yayımlanan sayısında bu mevzuda özel bir evrak hazırlanmış” diyen Sarıkaya, Melinda Wenner Moyer’in editörlüğünde kaleme alınan yazıyı takipçilerine aktardı.
“ŞAŞIRTICI BİR FARKLILIK”
Buna nazaran, NewYork Presbyterian Morgan Stanley Çocuk Hastanesinden Dr. Dani Dumitriu yürütücülüğünde 2017 yılında başlatılan yeni doğan bebeklerin beyin gelişmeninin takip edildiği çalışmada pandemi devrinde büsbütün tesadüfen şaşırtan bir farklılık görülmüş.
Dumitriu’nun çalışma arkadaşı Morgan Firestein bir gece panikle Dr. Dimutriu’yu aramış. ‘Sanırım bir krizin ortasındayız, çalışmadaki farklılıkları görmelisin!
“COVİD GEÇİRMEYLE İLGİLİ DEĞİL”
Veri incelendiğinde, pandemide doğan bebeklerin ince ve kaba motor hünerleriyle bağlantı marifetlerini ölçen test puanlarının, pandemi öncesi doğan bebeklere nazaran düşük olduğu saptanmış. Bu durumun aile üyelerinin covid geçirip geçirmediği ile alakalı olmadığı belirlenmiş.
Pandemide ebeveynlerim meskende olup, çocuklar daha fazla ilgilenme talihine sahip olduğundan, bu sonuç Birinci olarak yadırganmış. Pandemi devrinde hamileliğini geçirenlerin, gerilim yükünün fazla olmasının, bebeğin beyin gelişmenini negatif etkileme mümkünlüğü üzerinde durulmuş.
MASKE AYRINTISI
Ayrıyeten bu vakitte maddi manevi biroldukca kahır yaşayan aile üyelerinin, bebekleri ile olağan vakitteki üzere rahat ve huzurlu bağlantı kuramamasının hissesi olabileceği de düşünülmüş. Maske kullanmasının bebeklerle bağlantı eksikliğine yol açabilme mümkünlüğü araştırılmış.
Lakin bu hususta yapılan çalışmalarda ebeveynlerin içten ve sıcak irtibatı kelam konusu olduğunda, maske dahi kullansalar, göz temasının kâfi olduğu kararına varılmış.
HAMİLELİKTEKİ GERİLİM, BEYİN GELİŞMİNİ ETKİLEYEBİLİR Mİ?
Hamilelikte yaşanan gerilimin, beyindeki birtakım temasların anne karnındaki gelişmenini etkileyebileceği teorisini benimseyenler çoğunlukta.
Dr. Sean Deoni’nin yürüttüğü, bebekleri nörogelişimsel süreçlerini takip eden bir görüntüleme çalışmasında iştirakçilerin pandemi öncesi ve daha sonrası nörogelişimsel skorları karşılaştırılmış.
Yapılan kıyaslamada bebeklerin 2020 sonlarında başlayarak nörogelişimsel skorlarının düştüğü, 2021’de bunun devam ettiği gözlenmiş. Tıpkı çalışmada pandemide doğan bebeklerin IQ skorlarının pandemi öncesi doğan bebeklere bakılırsa istatistiksel olarak manalı düştüğü saptanmış.
“KENDİNİ YENİLEMESİ MÜMKÜNDÜR”
“Bebek beyninin kendini yenilemesi ve eski haline gelmesi mümkündür” diyen Sarıkaya, “Nöroplastisite yani beynin kendini yenilemesi bebeklerde epeyce süratlidir. Birfazlaca uzman da benimle birebir fikri paylaşıyor” sözlerini kullandı.
Sarıkaya, süreci hızlandırmak için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
1- Bebeklerinizle/çocuklarınızla mümkün mertebe gerilimden uzak kaliteli vakit geçirin.
2- Yeni bir şeyler öğrenebileceği alanlara yönlendirin. Toplumsal medya kullanmasını azaltın. Toplumsal medya kullanmasını anne baba olarak SİZ DE azaltın. bu biçimdece çocuklarınızla daha kaliteli vakit geçirir ve bu vakitte onların gördüğü hasarı vakit geçmeden aksine çevirebilirsiniz.
3- Çocuklarınızı mümkün olduğunca farklı çevrelerle sosyalleştirin. Ne kadar farklı ortamlara girip değişik arkadaşlar edinirlerse, beyin gelişimi o kadar süratli olur.