Palm yağı olarak bilinen palmiye yağı vakit zaman sıhhate ziyan verdiği savıyla gündeme getiriliyor. Kamuoyunda bilinirlik kazanmış tıp uzmanlarından memleketler arası sıhhat kuruluşlarına kadar bir epeyce kaynak bu yağların sıhhate ne kadar ziyanlı olduğu konusunda demeçler vermekten geri durmuyor. Fakat kelam konusu palm yağı hakkında tam karşıtı görüşlere sahip bir kanat da mevcut. O denli ki bunlara bakılırsa palm yağı öteki birfazlaca katı ve bitkisel yağdan hayli daha sağlıklı bir yapıya sahip.
Tartışmalara mevzu olan palm yağının tarihçesine baktığımızda aslında 19’uncu yüzyıla kadar uzanan bir üretim tarihinin olduğunu ve “sürdürülebilir ziraî üretim” dendiğinde öne çıkan eserlerde en başta geldiğini görmek mümkün.
Palm yağı, Batı Afrika’da ortaya çıktığı biçimde Asya’da gelişim gösterdi. 1870’lerde bölgede tesirli bir ticari güç olan İngilizler tarafınca bir süs bitkisi olarak Malezya’ya getirilen bitkinin birinci ticari ekimi ise 1917’de bir Fransız tarafınca Selangor’da gerçekleştirildi. 1960’lardan daha sonra pahası anlaşılan bitkinin büyük ölçekli üretimi de bu vakitte başlıyor.
İşte bir meyve yağı olan ve 5 bin yıldır besin olarak kullanılan palm yağlarının etkileyici özellikleri…
PALM YAĞININ ÖZELLİKLERİ
Palm yağı bir meyve yağıdır.
Palm yağı Dünya’da en hayli tüketilen bitkisel yağdır
Palm yağı 130’dan fazla ülkede kullanılır.
Palm yağı tropik iklimde yetişir.
Palm yağı üretimin yüzde 85’i Endonezya ve Malezya’dandır.
Palm yağı 5 bin yıldır besinde kullanılır.
Palm yağı her meyve salkımı 20 kg civarındadır.
NASIL ELDE EDİLİR?
Palm yağının çekirdek ve meyve yağı farklı özelliktedir.
Palm yağı, Palm çekirdeği yağı bileşimi kakao yağına benzeri.
Palm yağı birebir oranda doymuş ve doymamış yağ içerir.
Endonezya’da bir palm yağı işçisi
PALM YAĞININ KOMPOZİSYONU
Doymuş palmitik asit (yüzde 44)
Doymuş stearik asit (yüzde 5)
Tekli doymamış oleik (yüzde 40)
Çoklu doymamış linoleik (yüzde 10)
Oda sıcaklığında yarı katı kıvamdadır.
Yaklaşık 15 çeşit yağı vardır.
Meyveden elde edilen yağ tekniklerle katı (stearin) ve sıvı(olein) fraksiyonlarına ayrılabilir
Sıvı hali Asya’da şişelenmiş yemeklik yağ olarak popülerdir
DÜNYADAKİ EN VERİMLİ BİTKİSEL YAĞ!
Yılın 365 günü üretimin devam etmesi, bir yağlık palm ağacından yılda 40 kg civarı yağ elde edilmesi, trans yap içermemesi ve hatta trans yağın panzehiri olarak tanınması ile kolesterol içermemesi palm yağını dünyadaki en verimli bitkesel yağlar ortasına sokar.
YAĞMUR ORMANLARA ZİYANI VAR MI?
FAO’nun NASA ve Google Satellite görsellerini kullanarak yaptığı bir çalışmaya göre ormanların yok edilmesinin yüzde 90’ı ziraî yayılmadan kaynaklanıyor.
World Wildlife Fund (WWF); ormanların yok olmasında en büyük tesiri olan iki besin kırmızı et ve soya.
OneTreePlanted ve Food Unfolded üzere kurumların araştırmalarına göre birinci iki sırada kırmızı et ve soya bulunurken bunu palm yağı ve kerestecilik takip ediyor.
Palm yağının global biyoçeşitlilk üstündeki tesirleri doğal kaynakların korunması emeli ile kurulmuş memleketler arası bir tertibi olan IUCN’in gündemine de girmişti.
IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400’ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü tıpkı çatı altında toplamaktadır.
Palm yağı ve biyoçeşitlilik üzerine tesirleri ve tahlil tekliflerini ortaya koymak için bir ortaya gelen bilimsel heyet 2018 yılında yayınladığı raporunda palm yağının ormanlık yerlerin yok olmasında tesiri olduğunu lakin, tahlilin palm yağını boykot etmek değil, sürdürülebilir palm yağının teşviki olması gerektiğini aksi takdirde palm yağının olmadığı bir senaryoda, ormanlık toprakların ve biyoçeşitliliğin daha fazlaca ziyan bakılırsaceğini ortaya koymuştur.
SOYA VE BİTKİSEL YAĞ YÜZDE 30’U İŞGAL EDİYOR
IUCN Palm yağı ve biyoçeşitlilik üzerine 2018 durum tahlilini güncelleyen yeni çalışmasında, palm yağının toplam global yağ ekimi alanının sadece yaklaşık yüzde 5,5’ini işgal etmesine karşın şu anda mevcut global bitkisel yağ arzının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğunu ortaya koyuyor.
Bir karşılaştırma yapılacak olursa, toplam bitkisel yağ tüketiminde 2. sırada yer alan soya, bitkisel yağ talebinin yüzde 28’ini karşılarken dünya çapındaki yağ mahsulü alanının yaklaşık yüzde 30’unu işgal ediyor.
Raporun muharrirlerinden Prof. Dougles Sheil, bitkisel yağların sıklıkla birbirinin yerine kullanılabileceğini lakin verimliliklerinin ve etraf üstündeki tesirlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini işaret ederek şunları anlatmaktadır:
“Örneğin, ünite alan başına palm yağı için ortalama randıman, kanola, soya, yerfıstığı, pamuk, hindistancevizi yahut ayçiçeğinin birkaç katıdır. Örneğin 35,7 milyon hektarlık ek bir alanda yapılacak palm yağı üretimle 2050’de öngörülen talebi karşılanabilir.
Bu, toplam arazi kullanmasında yüzde 8’lik bir artış manasına geliyor. Öte yandan, birebir talebi karşılamak için daha az verimli soya kullanılması durumunda, 204 milyon hektar ek tropik ve subtropikal toprağa gereksinim duyulur yahut bu ise kullanılacak yerde yüzde 48’lik bir artış manasına gelir.”
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİME DESTEK
Yağmur ormanlarının yok edilmesi insanlık açısından kabul edilemeyecek bir konu. Ancak yapılan bilimsel çalışmalar kelam konusu yıkımın tahlilinin palm yağını boykot etmek olmadığını ortaya koyuyor.
Hatta bu usul bir yaklaşım gezegen ve insanlık için fazlaca daha büyük risklere yol açabilir. Bu konuda yapılması gereken ise sürdürülebilir üretimin teşvik edilmesidir.
KANSER VE YÜKSEK TANSİYON RİSKİ GERÇEK Mİ?
2017’de Avrupa Besin Güvenliği Kurumu’nun (EFSA) Ferrero’nun sevilen markası Nutella başta olmak üzere birfazlaca eserde kullanılan palmiye yağının kanser riskine işaret etmişti.
EFSA, palmiye yağının 200 dereceden yüksek ısılarda rafine edilmesi halinde, öbür bitkisel yağlardan daha epey kanserojen unsur ortaya çıkarttığını deklare etti.
Palmiye yağı, doğal kırmızı rengini değiştirmek ve kokudan arındırmak için yüksek ısılarda rafine edildiği biliniyor.
Bazı araştırmacılar, yüksek doymuş yağ oranı niçiniyle kolestorol düzeyini artırarak, kalp krizi ve felç riskini artırdığını belirtiyor. Isıtılmış palmiye yağının yüksek tansiyona niye olduğu da tez edilmekte.
MCPD, 3-MCPD ve glisidil esterleri (GE) bitkisel yağların rafinasyonu sırasında yüksek sıcaklığa (yaklaşık 200°C) maruz kaldıklarında oluşan bileşiklerdir. Lakin kelam konusu hususların ne tohum yağlarının ne de palm yağının doğal bileşeni olduğunu sav etmek katiyen mümkün değil.
Bu bulaşanların oluşumunun niçinleri daha topraktaki şartlardan başlar, hasat daha sonrası bekleme müddeti, berbat hammadde kullanması, denetimsiz şartlar üzere birfazlaca parametreye bağlı.
Burada asıl değerli olan husus ise bu bulaşanların emsal niçinlerle tüm bitkisel yağlarda oluşabileceği istikametinde.
Bu niçinle de AB’de bu bileşenler için zeytinyağı, ayçiçek yağı üzere bitkisel yağlar da dahil olmak üzere tüm bitkisel yağlar için geçerli olan inançlı limitler konulmuştur. Uygun olmayan hammaddeler kullanılmamaktadır.
Tartışmalara mevzu olan palm yağının tarihçesine baktığımızda aslında 19’uncu yüzyıla kadar uzanan bir üretim tarihinin olduğunu ve “sürdürülebilir ziraî üretim” dendiğinde öne çıkan eserlerde en başta geldiğini görmek mümkün.
Palm yağı, Batı Afrika’da ortaya çıktığı biçimde Asya’da gelişim gösterdi. 1870’lerde bölgede tesirli bir ticari güç olan İngilizler tarafınca bir süs bitkisi olarak Malezya’ya getirilen bitkinin birinci ticari ekimi ise 1917’de bir Fransız tarafınca Selangor’da gerçekleştirildi. 1960’lardan daha sonra pahası anlaşılan bitkinin büyük ölçekli üretimi de bu vakitte başlıyor.
İşte bir meyve yağı olan ve 5 bin yıldır besin olarak kullanılan palm yağlarının etkileyici özellikleri…
PALM YAĞININ ÖZELLİKLERİ
Palm yağı bir meyve yağıdır.
Palm yağı Dünya’da en hayli tüketilen bitkisel yağdır
Palm yağı 130’dan fazla ülkede kullanılır.
Palm yağı tropik iklimde yetişir.
Palm yağı üretimin yüzde 85’i Endonezya ve Malezya’dandır.
Palm yağı 5 bin yıldır besinde kullanılır.
Palm yağı her meyve salkımı 20 kg civarındadır.
NASIL ELDE EDİLİR?
Palm yağının çekirdek ve meyve yağı farklı özelliktedir.
Palm yağı, Palm çekirdeği yağı bileşimi kakao yağına benzeri.
Palm yağı birebir oranda doymuş ve doymamış yağ içerir.
Endonezya’da bir palm yağı işçisi
PALM YAĞININ KOMPOZİSYONU
Doymuş palmitik asit (yüzde 44)
Doymuş stearik asit (yüzde 5)
Tekli doymamış oleik (yüzde 40)
Çoklu doymamış linoleik (yüzde 10)
Oda sıcaklığında yarı katı kıvamdadır.
Yaklaşık 15 çeşit yağı vardır.
Meyveden elde edilen yağ tekniklerle katı (stearin) ve sıvı(olein) fraksiyonlarına ayrılabilir
Sıvı hali Asya’da şişelenmiş yemeklik yağ olarak popülerdir
DÜNYADAKİ EN VERİMLİ BİTKİSEL YAĞ!
Yılın 365 günü üretimin devam etmesi, bir yağlık palm ağacından yılda 40 kg civarı yağ elde edilmesi, trans yap içermemesi ve hatta trans yağın panzehiri olarak tanınması ile kolesterol içermemesi palm yağını dünyadaki en verimli bitkesel yağlar ortasına sokar.
YAĞMUR ORMANLARA ZİYANI VAR MI?
FAO’nun NASA ve Google Satellite görsellerini kullanarak yaptığı bir çalışmaya göre ormanların yok edilmesinin yüzde 90’ı ziraî yayılmadan kaynaklanıyor.
World Wildlife Fund (WWF); ormanların yok olmasında en büyük tesiri olan iki besin kırmızı et ve soya.
OneTreePlanted ve Food Unfolded üzere kurumların araştırmalarına göre birinci iki sırada kırmızı et ve soya bulunurken bunu palm yağı ve kerestecilik takip ediyor.
Palm yağının global biyoçeşitlilk üstündeki tesirleri doğal kaynakların korunması emeli ile kurulmuş memleketler arası bir tertibi olan IUCN’in gündemine de girmişti.
IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400’ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü tıpkı çatı altında toplamaktadır.
Palm yağı ve biyoçeşitlilik üzerine tesirleri ve tahlil tekliflerini ortaya koymak için bir ortaya gelen bilimsel heyet 2018 yılında yayınladığı raporunda palm yağının ormanlık yerlerin yok olmasında tesiri olduğunu lakin, tahlilin palm yağını boykot etmek değil, sürdürülebilir palm yağının teşviki olması gerektiğini aksi takdirde palm yağının olmadığı bir senaryoda, ormanlık toprakların ve biyoçeşitliliğin daha fazlaca ziyan bakılırsaceğini ortaya koymuştur.
SOYA VE BİTKİSEL YAĞ YÜZDE 30’U İŞGAL EDİYOR
IUCN Palm yağı ve biyoçeşitlilik üzerine 2018 durum tahlilini güncelleyen yeni çalışmasında, palm yağının toplam global yağ ekimi alanının sadece yaklaşık yüzde 5,5’ini işgal etmesine karşın şu anda mevcut global bitkisel yağ arzının yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğunu ortaya koyuyor.
Bir karşılaştırma yapılacak olursa, toplam bitkisel yağ tüketiminde 2. sırada yer alan soya, bitkisel yağ talebinin yüzde 28’ini karşılarken dünya çapındaki yağ mahsulü alanının yaklaşık yüzde 30’unu işgal ediyor.
Raporun muharrirlerinden Prof. Dougles Sheil, bitkisel yağların sıklıkla birbirinin yerine kullanılabileceğini lakin verimliliklerinin ve etraf üstündeki tesirlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini işaret ederek şunları anlatmaktadır:
“Örneğin, ünite alan başına palm yağı için ortalama randıman, kanola, soya, yerfıstığı, pamuk, hindistancevizi yahut ayçiçeğinin birkaç katıdır. Örneğin 35,7 milyon hektarlık ek bir alanda yapılacak palm yağı üretimle 2050’de öngörülen talebi karşılanabilir.
Bu, toplam arazi kullanmasında yüzde 8’lik bir artış manasına geliyor. Öte yandan, birebir talebi karşılamak için daha az verimli soya kullanılması durumunda, 204 milyon hektar ek tropik ve subtropikal toprağa gereksinim duyulur yahut bu ise kullanılacak yerde yüzde 48’lik bir artış manasına gelir.”
SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİME DESTEK
Yağmur ormanlarının yok edilmesi insanlık açısından kabul edilemeyecek bir konu. Ancak yapılan bilimsel çalışmalar kelam konusu yıkımın tahlilinin palm yağını boykot etmek olmadığını ortaya koyuyor.
Hatta bu usul bir yaklaşım gezegen ve insanlık için fazlaca daha büyük risklere yol açabilir. Bu konuda yapılması gereken ise sürdürülebilir üretimin teşvik edilmesidir.
KANSER VE YÜKSEK TANSİYON RİSKİ GERÇEK Mİ?
2017’de Avrupa Besin Güvenliği Kurumu’nun (EFSA) Ferrero’nun sevilen markası Nutella başta olmak üzere birfazlaca eserde kullanılan palmiye yağının kanser riskine işaret etmişti.
EFSA, palmiye yağının 200 dereceden yüksek ısılarda rafine edilmesi halinde, öbür bitkisel yağlardan daha epey kanserojen unsur ortaya çıkarttığını deklare etti.
Palmiye yağı, doğal kırmızı rengini değiştirmek ve kokudan arındırmak için yüksek ısılarda rafine edildiği biliniyor.
Bazı araştırmacılar, yüksek doymuş yağ oranı niçiniyle kolestorol düzeyini artırarak, kalp krizi ve felç riskini artırdığını belirtiyor. Isıtılmış palmiye yağının yüksek tansiyona niye olduğu da tez edilmekte.
MCPD, 3-MCPD ve glisidil esterleri (GE) bitkisel yağların rafinasyonu sırasında yüksek sıcaklığa (yaklaşık 200°C) maruz kaldıklarında oluşan bileşiklerdir. Lakin kelam konusu hususların ne tohum yağlarının ne de palm yağının doğal bileşeni olduğunu sav etmek katiyen mümkün değil.
Bu bulaşanların oluşumunun niçinleri daha topraktaki şartlardan başlar, hasat daha sonrası bekleme müddeti, berbat hammadde kullanması, denetimsiz şartlar üzere birfazlaca parametreye bağlı.
Burada asıl değerli olan husus ise bu bulaşanların emsal niçinlerle tüm bitkisel yağlarda oluşabileceği istikametinde.
Bu niçinle de AB’de bu bileşenler için zeytinyağı, ayçiçek yağı üzere bitkisel yağlar da dahil olmak üzere tüm bitkisel yağlar için geçerli olan inançlı limitler konulmuştur. Uygun olmayan hammaddeler kullanılmamaktadır.