bencede
New member
Damadı Gazeteci Metin Toker yazdı:
1941 yazı başıdır.
Naziler Balkanlara sarkmışlar, bizim Bulgar hududunda mola vermişlerdir.
Türkiye’de bir adam geç saatlere kadar gözünü kırpmamaktadır. Bu, İsmet İnönü‘dür.
Hele haziran ayında tansiyon büsbütün gerilmiştir. İnönü, Alman ordularının kesinlikle harekete geçeceklerini bilmektedir. Lakin hangi istikamete?
Almanlar için iki beklenen karar vardır:
Ya Türkiye üzerinden güneye inmek; ya da Sovyetler Birliği’ne karşı taarruza geçmek.
Bulgaristan’daki casuslarımız oradaki Alman birliklerinin hareketlerinden manalar çıkarıp bu ayrıntıları günü gününe Türkiye’ye göndermektedirler. Haziranın üçüncü haftasına girilirken çabucak hemen hiç bir şey mutlaka belirli değildir.
İsmet İnönü Yalova‘da kaplıcadadır ve fevkalade hudut gerginliği kendisine hâkimdir.
Cumhurbaşkanın Özel Kalem Müdürü Süreyya Anderiman gece gündüz radyoları dinlemekte haber kapmaya çalışmaktadır. Bir sabah, pek erken saatte beklenen haberi Anderiman radyodan alır. Alman orduları harekete geçmiştir: Kuzeyde Sovyetler Birliği’ne karşı…
Anderiman derhal telefonla Yalova’yı arar. Cumhurbaşkanı uyumaktadır. Odasına kim girecek, onu durumdan haberdar edecektir.
Nöbetçi yaverin aklına, o sırada Yalova’da bulunan Ömer İnönü gelir. Babasını Ömer uyandırır:
-Baba Almanlar Rusya’ya karşı taarruza geçmiş…
İsmet İnönü bir an oğlunun yüzünü seyreder. daha sonra yatağının üzerine bağdaş kurar ve başlar kahkahalarla gülmeye…
Babasını hiç bu biçimde görmemiş Ömer şaşkınlıkla bakar. Bu hâl, üzerinden kâbus kalkmış olan devlet adamın boşalmasıdır…
Gazeteci Toker’in yazdıklarını şundan hatırlattım:
ÇİNLİLERE NAZARAN
Kriz, Çince “wei-ji” sözüdür.
Sözcüğün iki karakteri var:
Biri, tehlikeyi…
Başkası ise, fırsatı sembolize eder.
Yani: Bu niyete nazaran, krizlerin yalnızca negatif değil, olumlu tarafı da vardır.
Yani: Krizi talihe da dönüştürebilirsiniz.
Bunun tek geçerli yolu var: Krizi uygun yönetmek! Bu sebeple:
Milletlerarası bağlarda kriz yönetmek ustalık ister.
Öncelikle… Devletlerarası krizde karar verme baskısına yenilmemek lazım. İtidal kural.
Kriz durağan değildir, akışkandır/dinamiktir…
Kriz, sonuncu durum değildir…
Kriz, belirsizliktir…
Kendinizi/ülkenizi/partinizi ta en başta taraf olarak bağlamak, gerçek diplomasi olamaz. İrtibat kazası yapmamak gerek; verilenler bildiriler bir tarafın hoşnutsuzluğuna niye olmamalıdır.
Salt odaklanılması gereken; yanlışsız planlamayla krizi (kişi/parti değil, ülke için) fırsata çevirmektir!
En son… Libya’da yanılgı yaptık, Suriye’de kusur yaptık.
Bakmayın siz ülkelerin etik kelamlarına; hiç bir devlet dünyanın “ahlak bekçisi” değildir; hiç biri, doğru-yanlış yahut haklı-haksız peşinde olmaz; çıkarına/menfaatine göre pozisyon alır.
Bu sebeple NATO/ABD…
Çıkarına ters Saddam‘ı astı…
Çıkarına aksi Kaddafi‘yi linç etti…
Usame bin Ladin‘i evvel destekledi, çıkarına karşıt niyet öldürdü.
Suriye’yi böldü.
Çıkardığı krizden faydalandı daima Batı…
ERDOĞAN HEYECANLI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizinde çabucak açıklama yaptı.
Pekala, zorunda mıydı?
Erdoğan’ın bu heyecanlı şahsi karakteristik özelliği, dış diplomasinin soğuk yüzüyle daima tezat oluşturuyor. Global krizlerden bizi etkileyecek sorun çıkarma konusunda pek marifetli! Suriye, Libya örnek…
Taraf değil, ikna edici olmalıydı. Global kriz irtibatı, iç propaganda materyali olamaz.
Keza:
Her fırsatta karşımızdaki NATO’ya sevimli gözükmek zorunda mı? Hatırlatmak isterim:
NATO üyesi Türkiye, Rus uçağını 2015 yılında düşürdüğünde ABD ne dedi; “Bu Türkiye’nin kendi başına çözeceğin krizdir.”
Bunu daha defa daha yaşayacağız; karşılıksız aşk bu!
Uzatmayayım, demek istediğim şu:
Evet memleketler arası krizlerden, ulusal çıkar için yaralanmayı bilmek-ince hesaplama yapmak lazım. Kendinizi başta bağlarsanız/yargıya varırsanız, dönüşü kolay olmadığı için fırsatları kaçırırsınız…
Söyler misiniz, Rusya-Ukrayna krizinde her iki ülke halkının da sempatisini niçin kaybedelim? Örneğin: Büyük ekonomik umudumuz olan yabancı turistin neredeyse dörtte biri bu iki ülkeden geliyor. Hangisini yazayım; toplam doğalgazın yarısını Rusya’dan alıyoruz…
Yanlış diplomasi sistemi ve sert lisan kullanılarak verilen orantısız reaksiyon, (milyarlarca dolarlık ticari hacmimiz olan) ülkeler ile ortamızda tansiyon artırır. Ne gerek var buna?
Atatürk ve İnönü üzere kurucu babalardan öğrenilecek hayli tecrübe/alınacak epey ders var.
Montrö ya da İkinci Dünya Savaşı’na girmeme usta diplomasisi gibi…
Soner Yalçın
1941 yazı başıdır.
Naziler Balkanlara sarkmışlar, bizim Bulgar hududunda mola vermişlerdir.
Türkiye’de bir adam geç saatlere kadar gözünü kırpmamaktadır. Bu, İsmet İnönü‘dür.
Hele haziran ayında tansiyon büsbütün gerilmiştir. İnönü, Alman ordularının kesinlikle harekete geçeceklerini bilmektedir. Lakin hangi istikamete?
Almanlar için iki beklenen karar vardır:
Ya Türkiye üzerinden güneye inmek; ya da Sovyetler Birliği’ne karşı taarruza geçmek.
Bulgaristan’daki casuslarımız oradaki Alman birliklerinin hareketlerinden manalar çıkarıp bu ayrıntıları günü gününe Türkiye’ye göndermektedirler. Haziranın üçüncü haftasına girilirken çabucak hemen hiç bir şey mutlaka belirli değildir.
İsmet İnönü Yalova‘da kaplıcadadır ve fevkalade hudut gerginliği kendisine hâkimdir.
Cumhurbaşkanın Özel Kalem Müdürü Süreyya Anderiman gece gündüz radyoları dinlemekte haber kapmaya çalışmaktadır. Bir sabah, pek erken saatte beklenen haberi Anderiman radyodan alır. Alman orduları harekete geçmiştir: Kuzeyde Sovyetler Birliği’ne karşı…
Anderiman derhal telefonla Yalova’yı arar. Cumhurbaşkanı uyumaktadır. Odasına kim girecek, onu durumdan haberdar edecektir.
Nöbetçi yaverin aklına, o sırada Yalova’da bulunan Ömer İnönü gelir. Babasını Ömer uyandırır:
-Baba Almanlar Rusya’ya karşı taarruza geçmiş…
İsmet İnönü bir an oğlunun yüzünü seyreder. daha sonra yatağının üzerine bağdaş kurar ve başlar kahkahalarla gülmeye…
Babasını hiç bu biçimde görmemiş Ömer şaşkınlıkla bakar. Bu hâl, üzerinden kâbus kalkmış olan devlet adamın boşalmasıdır…
Gazeteci Toker’in yazdıklarını şundan hatırlattım:
ÇİNLİLERE NAZARAN
Kriz, Çince “wei-ji” sözüdür.
Sözcüğün iki karakteri var:
Biri, tehlikeyi…
Başkası ise, fırsatı sembolize eder.
Yani: Bu niyete nazaran, krizlerin yalnızca negatif değil, olumlu tarafı da vardır.
Yani: Krizi talihe da dönüştürebilirsiniz.
Bunun tek geçerli yolu var: Krizi uygun yönetmek! Bu sebeple:
Milletlerarası bağlarda kriz yönetmek ustalık ister.
Öncelikle… Devletlerarası krizde karar verme baskısına yenilmemek lazım. İtidal kural.
Kriz durağan değildir, akışkandır/dinamiktir…
Kriz, sonuncu durum değildir…
Kriz, belirsizliktir…
Kendinizi/ülkenizi/partinizi ta en başta taraf olarak bağlamak, gerçek diplomasi olamaz. İrtibat kazası yapmamak gerek; verilenler bildiriler bir tarafın hoşnutsuzluğuna niye olmamalıdır.
Salt odaklanılması gereken; yanlışsız planlamayla krizi (kişi/parti değil, ülke için) fırsata çevirmektir!
En son… Libya’da yanılgı yaptık, Suriye’de kusur yaptık.
Bakmayın siz ülkelerin etik kelamlarına; hiç bir devlet dünyanın “ahlak bekçisi” değildir; hiç biri, doğru-yanlış yahut haklı-haksız peşinde olmaz; çıkarına/menfaatine göre pozisyon alır.
Bu sebeple NATO/ABD…
Çıkarına ters Saddam‘ı astı…
Çıkarına aksi Kaddafi‘yi linç etti…
Usame bin Ladin‘i evvel destekledi, çıkarına karşıt niyet öldürdü.
Suriye’yi böldü.
Çıkardığı krizden faydalandı daima Batı…
ERDOĞAN HEYECANLI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizinde çabucak açıklama yaptı.
Pekala, zorunda mıydı?
Erdoğan’ın bu heyecanlı şahsi karakteristik özelliği, dış diplomasinin soğuk yüzüyle daima tezat oluşturuyor. Global krizlerden bizi etkileyecek sorun çıkarma konusunda pek marifetli! Suriye, Libya örnek…
Taraf değil, ikna edici olmalıydı. Global kriz irtibatı, iç propaganda materyali olamaz.
Keza:
Her fırsatta karşımızdaki NATO’ya sevimli gözükmek zorunda mı? Hatırlatmak isterim:
NATO üyesi Türkiye, Rus uçağını 2015 yılında düşürdüğünde ABD ne dedi; “Bu Türkiye’nin kendi başına çözeceğin krizdir.”
Bunu daha defa daha yaşayacağız; karşılıksız aşk bu!
Uzatmayayım, demek istediğim şu:
Evet memleketler arası krizlerden, ulusal çıkar için yaralanmayı bilmek-ince hesaplama yapmak lazım. Kendinizi başta bağlarsanız/yargıya varırsanız, dönüşü kolay olmadığı için fırsatları kaçırırsınız…
Söyler misiniz, Rusya-Ukrayna krizinde her iki ülke halkının da sempatisini niçin kaybedelim? Örneğin: Büyük ekonomik umudumuz olan yabancı turistin neredeyse dörtte biri bu iki ülkeden geliyor. Hangisini yazayım; toplam doğalgazın yarısını Rusya’dan alıyoruz…
Yanlış diplomasi sistemi ve sert lisan kullanılarak verilen orantısız reaksiyon, (milyarlarca dolarlık ticari hacmimiz olan) ülkeler ile ortamızda tansiyon artırır. Ne gerek var buna?
Atatürk ve İnönü üzere kurucu babalardan öğrenilecek hayli tecrübe/alınacak epey ders var.
Montrö ya da İkinci Dünya Savaşı’na girmeme usta diplomasisi gibi…
Soner Yalçın