Amerikan Tabipleri’nden kritik ihtar: Kalp-damar hastalığınız yoksa aspirin kullanmayın!

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Son bilimsel araştırmaların tahlillerine göre kalp damar hastalığı bulunmayanların esirgeyici hedefli aspirin almasının faydasından epeyce, ziyanı var. Hastalık tanısı bulunanlar için hekim denetiminde kullanma önerisi hala geçerli.

ABD Önleyici Hizmetler vazife Kümesi (US Preventive Services Task Force) 26 Nisan’da Amerikan Tabipleri Mecmuası JAMA’da ‘Kardiyovasküler Hastalıkların Önlenmesi için Aspirin kullanması’ başlıklı bir teklif paketi yayınladı. Pakette, “60 yaşına gelmiş ve çabucak hemen aşikâr kalp ve damar hastalığına yakalanmamış bireylerde birincil müdafaa emelli düşük doz aspirin tedavisini başlamayın” dendi. Daha sıradan tabirle, bu yaşına kadar damar sıhhati açısından sorun yaşamayanlarda, kalp krizini engellemek için düşük doz aspirin başlamaya gerek yok, hatta ziyanı var. Çabucak peşinden Amerikan Kardiyoloji Koleji (American College of Cardiology) bir ihtar notu yayınladı: Önleyici Hizmetler misyon Grubu’nun önerisi kalp ve damar hastalığı bulunanları kapsamıyor.


125 YILLIK İLAÇ

125 yıl evvel geliştirilen aspirin, ‘siklooksijenaz’ enziminin aktivitesini geri dönüşümsüz durduran bir molekül. Bedende, temel iki tip siklooksijenaz enzimi bulunuyor: COX-1 ve COX-2.

COX-1 trombositlerde (kan pulcukları, pıhtılaşmada rol alırlar), COX-2’yse iltihaba karşılık gösteren hücrelerde (ötürüsıyla iltihap oluşumunda rol alırlar) daha fazla oranda var. Aspirin, COX-1 enzimini, COX-2’ye nazaran daha fazla durdurur (nispeten COX-1’e daha düşkün).

COX-1 enzimine daha düşkün olduğu için, düşük dozda bile (çalışmalarda 50-500 mg aralığında kullanılmış) durduruyor ve kan pıhtılaşmasını çarçabuk azaltıyor. COX-2’yi durdurması, yani iltihabı gidermesi içinse yüksek dozlarına (500 mg ve üstü, genelde 1-2 gram) gereksinim duyar.


Dolasıyla, kan sulandırıcı dozu genelde günde 75-300 mg, iltihap giderici dozusa yüksek, günde 1-2 gram içinde değişiyor.