Alzheimer hastalığı

[Bilgin]

Bunama; öncesinde olağan olan zihin fonksiyonlarının günlük ömür aktivitelerini etkileyecek seviyede bozulması manasına gelir. Alzheimer hastalığı bunama yapan hastalıklar ortasında en sık görülenidir. Hastalık ile ilgili en değerli risk faktörü yaştır, yaş arttıkça risk artmaktadır. 65 yaş üstü 100 şahıstan 8’inde Alzheimer hastalığı görülmektedir. Günümüzde tüm dünyada (özellikle gelişmiş ülkelerde) en süratli artan yaş kümesini 65 yaş ve üstü şahıslar oluşturmaktadır. Türkiye’de 300 bin civarında Alzheimer hastası olduğu düşünülmektedir. Hastalığın en değerli belirtisi unutkanlıktır. Yavaş ilerleyici bir seyir gösterir ve vakit içinde zihnin öteki alanları da etkilenerek içe kapanma, hobilerini terk etme, olmayan şeylerden bahsetme, olmayan şeyleri görme, uygun bildiği yolları bulamama, kaybolma, konut ortasında odaları karıştırma üzere belirtiler de eklenir. Yeterli huylu yaşlılık unutkanlığı ile hastalık belirtisi olan unutkanlığı birbirinden ayırt etmek kıymetlidir. Bu ayrım hastanın muayenesi, hasta yakınlarından alınan bilgi, beyin fonksiyonlarını pahalandıran nöropsikolojik kıymetlendirme ve gerekirse başka yardımcı tetkiklerin (MR,BT, kan testleri) bir ortaya getirilerek yorumlanmasıyla yapılmaktadır. Alzheimer hastalığı çabucak hemen sebebi tam aydınlatılamayan biçimde beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi niçiniyle olmaktadır. Yaşla birlikte her şahısta beyin hücre mevti olmaktadır fakat Alzheimer hastalığında bu süreç epeyce süratli ve erken olmaktadır. Hücre vefatıyla birlikte beyin yavaş yavaş küçülür. Alzheimer hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir, kanser hastalığı değildir. Çok az olarak ırsi formları da mevcuttur (yaklaşık 100 hastanın 5’inde). Alzheimer hastalığı için de tanımlanmış birtakım risk faktörleri vardır; en kıymetlisi yaştır. Yaş arttıkça risk artmaktadır. Kalp damar ve beyin damar hastalıkları ve geçirilmiş inme öyküsünün AH riskini manalı halde arttırdığı biroldukca araştırmada gösterilmiştir. Yüksek kan basıncı, diyabetes mellitus, sigara kullanması, depresyon, zihinsel olarak inaktif olmak, fizikî inaktivite, beslenme yetersizliği yahut makus beslenme, obezite ve düşük eğitim de öbür risk faktörleri olarak tanımlanmıştır. Hastalıkta ortalama mühlet 8 yıldır. Buna rağmen birtakım hastalarda hastalık fazlaca yavaş ilerlerken kimilerinde da kısmen daha süratli ilerlemektedir.